باشگاه کوه نوردی کالاهو

به نام خالق زیبایی ها

تدوین روند اجرای برنامه برون مرزی

به قلم: لیلا زندی

قسمت چهارم

چکیده :

تحقیق حاضر یک مطالعه توصیفی با هدف بررسی روند اجرای برنامه کوهنوردی برون مرزی است. با توجه به استقبال بی سابقه کوهنوردان از برنامه های برون مرزی شایسته دیدیم در این راستا تحقیقی بعمل آید و مکتوب گردد تا شاید کمکی باشد برای کسانی که قدم در این عرصه می گذارند. که در جهت انتخاب اجرای برنامه، اخذ مجوزها، برآورد هزینه ها، انتخاب شرکت خدماتی طرف قرارداد، تمرینات آمادگی جسمانی، تهیه تجهیزات، تغذیه کوهنوردان، جمع آوری اطلاعات صعود و بسیاری از موارد دیگر بتوانیم جوابگوی سوالات آنان باشیم و به وسیله آن یک بازنگری کلی بر محتوای اجرای چنین برنامه هایی صورت گرفته است.

تا کوهنوردان بتوانند با دیدگاه روشن تری به این مهم توجه نمایند. و چه بسا از اجرای برنامه لذت بیشتری برده و از حوادث احتمالی و صدمات جانی جلوگیری شود.

این پژوهش یک مطالعه تحلیلی بوده و بصورت کلی و قطعی انجام گردیده است.

جهت تحقق این پژوهش بصورت نمونه از دو نفر هیمالیانورد و دو نفر سرپرست برنامه برون مرزی و یک نفرپزشک فدراسیون کمک گرفته شد. همچنین با نظارت استاد راهنما از یک مربی آمادگی جسمانی و یک کارشناس تغذیه، مسئول صدور مجوزهای برون مرزی سازمان تربیت بدنی و تورهای خدماتی نیز اطلاعاتی گرفته و گنجانیده شده است.

بخش 10 - آماده سازي تجهيزات متناسب با اجرای برنامه

پس از مشخص شدن هدف برنامه و تعداد نفرات مي بايست تیم را برای صعود تجهيز نمود. اين تجهيزات را مي توان به دو قسمت تقسيم کرد. تجهيزات جمعي و تجهيزات فردي

1) تجهيزات جمعي

اين وسايل كه از نام آن مشخص است به صورت جمعي مورد استفاده قرار مي گيرد. همانند : چادر، طناب، پيچ يخ، نبشي برف، مخزن سوخت گاز و ...

اين تجهيزات مي بايست از بهترين نوع جنس انتخاب شده باشند زيرا در صورت از کار افتادن و ایجاد هر گونه خللی در کارایی آنها، هدف برنامه تحت الشعاع قرار می گیرد. بنابراين در انتخاب، حفظ و نگهداري آنها بسيار كوشا بود و مسئولیت هر فرد در قبال اين تجهيزات مي بايست مشخص شده باشد. در موقع حمل، تقسيم بار و انتقال به كمپ هاي بالا مي بايست دقت لازم را به عمل آورد و تمامي حوادثي را كه ممكن است به اين وسايل آسیب برسانند را از قبل پيش بيني نمود.

و بايد توجه نمود که تعداد تجهيزات با تعداد نفرات همخواني داشته باشند.

2) تجهيزات انفرادي

این تجهیزات باید توسط هر فردی جمع آوري شود و اين وسايل كاملاً اختصاصي است و بايد با روند اجرای برنامه همگن باشد. همانند : كفش، لباس ارتفاع، دستكش، كلنگ، تبر يخ، كرامپون و ...

تناسب اين تجهيزات با ارتفاع برنامه قابل اجرا و شرايط آن منطقه یا قله بسيار قابل توجه است. به طور مثال :

اگر ارتفاع بالاي 7000 متر است نياز به كفش سه پوش داريم نه كمتر از آن.

کنترل و بررسي كامل تجهيزات اعضاي شركت كننده قبل از برنامه يكي از وظايف سرپرست مي باشد.

نكته قابل توجه اين است كه هر فرد مي بايست علاوه بر تجهيزات مورد نياز خود شرايطي را نيز در نظر بگيرد كه در صورت از دست دادن هر كدام از وسايل بتواند جايگزين مناسبي براي آنها قرار دهد به طور مثال با از دست دادن يك دستكش، دستكش جايگزيني وجود داشته باشد.

اين امر براي تجهيزات جمعي نيز صادق است به طور مثال بر اثر طوفان و يا بهمن چادر يكي از كمپ ها از بين مي رود پس بايد چادر يدكي وجود داشته باشد.

و در ادامه موارد ذیل نیز قابل توجه است :

تجهيز شدن به تلفن ماهواره اي و بي سيم و تلفن همراه بهمراه شارژر آن

اتصال ردياب به پوشش بدن زمان صعود که در هنگام گم شدن و بهمن زدگي بسيار اهميت دارد.

بخش 11 - آماده کردن مواد غذایی جهت اجرای برنامه

یکی از مهمترین قسمت های پیش از برنامه آماده کردن مواد غذایی است که هر چه بیشتر کارشناسی شود به اجرای بهتر برنامه و پر توان بودن تیم منتهی می گردد.

همانطور که می دانیم توان جسمی، بیماری، ضعف و ... همگی به مقدار انرژی بدن مرتبط می باشند و در صورت عدم وجود غذای مناسب و کافی، انرژی بدن نیز تحلیل می رود.

کمبود انرژی منجر به مختل شدن بدن و سلامتی افراد تیم می گردد و در نهایت بر هدف برنامه تأثیر گذاشته و یا باعث تلفات جانی، روحی و ... می گردد.

هر تیم مقیم در منطقه نیاز به سه نوع مواد غذایی دارد :

1) مواد غذایی تا قبل از ترک کمپ اصلی

درست است که شرکت خدماتی موظف است غذای تیم را تا کمپ اصلی تهیه نماید، ولی ممکن است ذائقه غذایی ما با کشوری که به آن سفر کرده ایم یکی نباشد و نتوانیم غذای مناسبی برای خودمان در آنجا تهیه کنیم پس تا آماده شدن شرایط و پیدا کردن غذای مناسب ذائقه زمان نیاز داریم در این شرایط کافیست مقداری غذا به صورت کنسرو با خود همراه داشته باشیم و در صورت نیاز از آن استفاده نمائیم.

البته این بدان معنی نیست که تدارک همه غذای کل برنامه را ببینیم و حتماً باید غذای اصلی ما غذایی باشد که شرکت خدماتی تهیه می نماید. البته شما می توانید با توصیه سفارشاتی به آشپز کمپ و یا اگر مهارتی در آشپزی دارید با آموزش دادن به آشپز غذای دلخواهتان را بدست آورید.

در هر صورت مواد اولیه غذاها در کشورهای مختلف تفاوت چندانی ندارند.

2) مواد غذایی ارتفاع

با توجه به ذائقه افراد تهیه می شود و همچنین با توجه به شرایط ارتفاع نباید چرب باشد. بیشتر این غذاها باید سرشار از کربوهیدرات و پروتئین باشد و نکته مهم در غذای ارتفاع هضم، جذب و تبدیل به انرژی آنها می باشد.

همچنین حجم، وزن و نحوه ی نگهداری نیز از نکاتی است که نمی توان بی توجه از کنار آن گذشت. غذاهای وکیوم شده در فویل ها و ظروف آلومینیم (بدلیل وزن سبک آن و سالم و بهداشتی نگه داشتن غذا) بسیار مناسب می باشد. برنج با توجه به ذائقه ایرانی و کربوهیدرات فراوانی که دارد می تواند از انتخاب های مناسب شما باشد و همچنین مصرف انواع خورشت های بدون چربی، قورمه و ... مورد نیاز است.

از موارد بسیار مهم در ارتفاع املاح معدنی است، بدلیل عدم وجود آب با املاح مناسب و استفاده از آب یخچال ها و برف می بایست میزان مناسبی از شکر و نمک به آن افزود به نحوی که قابل شرب باشد. همانطور که می دانیم وجود شکر در آب باعث جذب بهتر توسط بافت ها می شود ولی نباید فراموش شود که غلظت بیش از حد نیز موجب عکس عمل فوق شده و آب از بافت ها به سمت غلظت بیشتر می رود و عملاً بدن آب از دست می دهد.

وجود مقداری شربت یا عرق های مختلف گیاهی جهت طعم دادن به آب می تواند بسیار موثر و مفید باشد.

3) خشکبار و تنقلات

قسمت اول آن شامل موادی می شود که جزء غذاها نیستند ولی به خوردن غذاها کمک می کنند. همانند : ترشی ها، زیتون، ماست چکیده (ماندگاری بیشتری دارد) و ...

و قسمت دوم شامل تنقلاتی است که انرژی زا هستند. مانند پسته، بادام، فندق و ... که تا حدودی نمک بدن را که بر اثر تعریق از بین رفته تأمین می کنند.

بخش 12 - آماده نمودن تجهیزات پزشکی و دارویی

این موارد شامل دو بخش عمومی و تخصصی می باشد.

1) تجهیزات و داروهای عمومی

تعدادی از تجهیزات و داروها به شکلی است که افراد عادی می توانند آنها را استفاده کنند و نیاز به تخصص خاصی ندارند. مانند : استفاده از باندها، گاز استریل، بتادین، جلوگیری از خونریزی، و انواع پماد و ژل ها جهت خنک کردن عضله، گرم کردن عضله، از بین بردن اسیدلاکتیک و درد و مصرف داروهایی همانند : قرصهای ویتامین، آسپرین، استازولامید و ...

این موارد در صورتی که پزشک همراه تیم نباشد می تواند مورد استفاده قرار گیرد و علاوه بر این خطری برای فرد مصدوم ندارد و می تواند کمک شایانی کند.

2) تجهيزات و داروهاي تخصصي

اين موارد حتماً مي بايست توسط پزشك متخصص تجويز گردد و هيچ فرد غير متخصصي صلاحيت استفاده و تجويز آنرا ندارد لذا استفاده از اين داروها نه تنها باعث بهبودي نمي گردد بلكه مي تواند اوضاع را وخيم تر نمايد.

در هر صورت نكته مهم اين است كه داروها با تخصص فرد تجويز كننده متناسب باشند.

از جمله مواردی که با تجویز پزشک قبل از اجرای برنامه باید انجام پذیرد. شامل:

- چکاب و معاينه کامل بدن از هر حیث

- مشورت و نظارت پزشک فدراسيون، بر آزمايشات و معاينات قلبي و تنفسی

- واکسیناسیون به ديفتري و کزاز و ...

- چکاب کامل دندانها

- مشاوره پزشکی و چنانچه سابقه بیماری خاص، یا سابقه حساسیت به دارویی و یا سابقه سرمازدگی عضوی و ... را دارد با پزشک مخصوص در میان گذارد.

بخش 13 - اخذ ويزاي كشور مربوطه

يكي از مشكلات اين سفر اخذ ويزاي كشور مورد نظر مي باشد و همانطور كه مي دانيم ويزا در حقيقت اجازه ي ورود به آن كشور است. با مراجعه به سفارت آن كشور در ايران، از مدارك مورد نياز جهت اخذ ويزا مطلع شد كه معمولاً شامل : اصل گذرنامه، كپي از صفحات گذرنامه، چند قطعه عكس 4×3، تكميل چند فرم به زبان انگليسي، دعوتنامه اي از طرف شخص و يا شركتي از كشور مربوطه می باشد كه پس از فراهم نمودن آنها مي توان ويزا را از سفارت مربوطه دريافت نمود.

البته بايد آگاهي داشته باشيد مواردي نيز وجود دارد كه با توجه به داشتن تمامي مدارك فوق، سفارت از دادن ويزا امتناع مي كند كه در اين صورت كل برنامه كان لم يكن خواهد شد.

بخش 14 - آشنايي به آداب و رسوم، فرهنگ و تا حدودي زبان مردم آن كشور

بديهي است شما ابتدا به شهرهاي بزرگ و سپس روستاها و بعد به كوهستان مورد نظر مي رسيد و بدين گونه نيست كه مستقيم وارد كوهستان شويد و مهم است كه در مدت اقامت در شهرها و روستاها تا حدودي آداب و رسوم و فرهنگ آنها را نيز بدانيد تا دچار مشكل خاصي نگرديد. براي مثال اگر مسافري كه به ايران سفر مي كند نداند كه در ايران حجاب اسلامي الزامیست و از قبل خود را براي چنين مواردي آماده نسازد مطمئناً هنگام ورود به ايران با مشكل مواجه مي شود و يا در كشورهايي اماكني مقدس و یا بعضاً حيواناتی دارند که نبايد به آنها بي احترامي شود و يا مواردي از اين قبيل.

همچنين دانستن رسوم يك ملت مثل نحوه ي سلام كردن، برخورد اوليه و دانستن مقداري از زبان آنها مي تواند كمك شاياني باشد.

بنابراين قبل از اجراي سفر از طريق اينترنت و يا كتاب هاي موجود مي توانيد اطلاعاتي در مورد فرهنگ آن كشور كسب نمائيد و با مطالعه كتابهایي در مورد زبان مردم آن كشور تا حدودي با آنها ارتباط برقرار کنید.

بخش 15 - آشنايي به زبان انگليسي

يكي از موارد حائز اهمیت در این سفر تسلط به زبان انگلیسی مي باشد و اگر چنانچه تیمی افراد را که به اين زبان بين المللي آشنايي دارند به همراه نبرده باشد، سرپرست جهت پیشبرد اهدافش لازم است فردي را به عنوان مترجم استخدام نمائيد، تا از این طریق بتواند به اهداف مهمی که شامل موارد ذیل است آگاهی پیدا کند :

برقراري ارتباط با شركت خدماتی، برقراري ارتباط با سرپرست كمپ اصلي، برقراری ارتباط با تیمهای مقیم در کمپ اصلی، مطلع شدن از وضعيت آب و هوایی منطقه، اطلاعات گرفتن از مسيرهای در حال صعود، آگاهی به شرایط و وضعیت تیمها، موقعیت کمپ اصلی و ...

بخش 16 - جمع آوری اطلاعات

1) جمع آوري اطلاعات تكميلي در مورد منطقه مورد نظر

2) شناسايي سختي مسيرها

3) شناسايي مسيرهای صعود

4) شناسایی محل كمپ ها

5) امكانات كمپها بخصوص كمپ اصلي

6) اطلاع از تيمهاي حاضر در منطقه

پر واضح است در صورت حضور يك تيم زبده و باتجربه در منطقه مي توان برای ثابت گذاري ها و مسیر باز كردن روي آنها حساب نمود و نیز كار بقيه تيم ها هم سبک تر و سهل تر مي شود.

7) برآورد ميزان تجهيزات، چادر، طناب و ...

اين اطلاعات را مي توان از طريق اينترنت، فيلم، عكس، مطالعه گزارش برنامه تیمهایی كه قبلاً به اين منطقه ها وارد شده اند، شرکت خدماتی طرف قرارداد و ... بدست آورد.

شایسته است که در برنامه ریزی برای فعالیت در ارتفاعات به موارد ذیل هم توجه نمود :

- برآورد هزینه های برنامه

- تبديل ارز به پول رايج کشور منطقه اجرای برنامه

- همراه داشتن کارت شناسايي و گذرنامه

- چک کردن کليه لوازمات برنامه از جهت رفع عيوب

- کنترل و هماهنگي همه موارد از هر حیث، يک هفته قبل از حرکت

و در آخر لازم به ذکر است لحظات و زیبایی های جذاب و حائز اهمیت برنامه را از هر لحاظ بصورت سفرنامه، عکس، فیلم و ... زنده نگه داشت تا بصورت گزارشی مستند در اختیار آیندگان قرار گیرد و به مثابه خاطراتی شیرین و ارزشمند جاودانه بماند.

ادامه دارد ...