باشگاه کوه نوردی کالاهو

توسط کوهنوردان همدان

شرح تفصیلی صعود دیواره علم کوه توسط فریدون اسماعیل زاده و نعمت اخضری

                                                                                به قلم نعمت اخضری

در سال 1347 شرح اولين صعود ديواره علم كوه، توسط ايراني ها را در مجله كيهان ورزشي خواندم ، گروه كوهنوردي  ابر مرد در آن زمان  تحت سرپرستي مرحوم فريدون نجاح يكي از بهترين سنگوردان و استاد كوهنوردي ايران و دوستان او از جمله آقايان ابراهيم بابائي ، كيومرث بابا زاده مرحوم احمدفرزين نيا ، بيژن صادقي و .......پس از يك تلاش 7 روزه مسير هاريروست در ديواره علم كوه را موفق به صعود شدند دراين برنامه كه حاصل كار جمعي كوهنوردان جوان و فعال و خوش فكر ابرمرد بود درنهايت آقايان فريدون نجاح و ابراهيم بابائي سر بلند و محكم از انتهاي ديواره بيرون آمدندو فصل جديدي در تاريخ ديواره نوردي ايران بجا گذاشتند .

فریدون نجاح و احمد فرزین نیا اولین صعود دیواره علم کوه سال ۱۳۴۷

 مطالعه شرح صعود روي من كه در عنفوان جواني و سنگنوردي بودم اثر بسيارمهمي گذاشت و اين فكر و آرزو كه روزي بتوانم اين ديواره را صعود نمايم .

علی محمد فرضی زاهنمای قدر و زحمت کش منطقه علم کوه سال ۱۳۵۳

 در سال 1348 گروه كوهنوردي آرش از جمله آقايان ابراهيم بابائي ، كيومرث بابا‎زاده و غلامحسين وهابزاده  نيز موفق شدند با صعود مسير فرانسويهاي ديواره علم  كوه جلوه ديگري از فعاليت كوهنوردان جوان ايراني را ارائه و مورد تحسين كوهنوردان ايران قرار گرفتند .اين صعود هم اولين صعود ايرانيان در مسير فرانسويها بود .

دوستي با مرحوم فريدون اسماعيل زاده و شروع فعاليت هاي مهم سنگوردي ديواره نوردي صعود هاي منطقه اي كوهنوردي در فصول مختلف موجب تصميم به صعود ديواره علم كوه گرديد . دراين راستا تمرينات سختي را روي ديواره ها از جمله ديوار بيستون ، كلاغ لانه، كركز و برفخانه تزرجان داشتيم وبراي صعود سال 53 مسير هاريروست يك هفته تمام در تيرماه روي ديواره بيستون درهواي بسيار گرم فعاليت داشتيم و براي مسير فرانسوي هادر سال 54 هم بيش ازيك هفته تمرين روي ديواره هاي برفخانه – تزرجان ، بنادك و سوزني هاي منطقه شير كوه فعاليت داشتيم .

شاهد بوديم و اطلاع داشتيم كوهنوردان زيادي براي صعود ديواره علم كوه در تلاش بودند و هستند و موفق نشده بودند و بهمين علت براي اين صعود خيلي سخت گرفته  پرس و جو نموده و تمرينات زيادي داشتيم و تمام جوانب احتياطي را رعايت كرده و با كمي ترس و واهمه همراه ، با كوهنوردان همدان ، و گروه كوهنوردي مدرسه عالي بازرگاني در اوائل مرداد 83 با اين افراد وارد منطقه علم كوه شديم

کوهنوردان همدان

آقايان : فريدون اسماعيل زاده ، عزت برق لشكري – مهدي نور محمدي – اكبر مسلم خاني ، محمود محمدي – داوود عباسي – محمد كشاورز و اينجانب نعمت اله اخضري . روز چهارشنبه 14 مرداد : ساعت 8 صبح در يك گروه دو نفره براي نصب طناب ثابت روي يخچال علم چال از شكاف تا زير ديواره براه افتاديم و بعد از گذشتن از گل سنگ شيب يخي را با كندن جا پاهاي بزرگ با كلنگ تا زير ديواره كه حدود 90 متر مي شد صعود نموده و طناب ثابت گذاشته و مقدار كمي هم از ديواره را صعود نموده و مراجعت كرديم تا روز بعد براي صعود ديواره حركت نمائيم .

مسیر هاریروست

روز 16 مرداد (اسماعيل زاده و اخضري) با كوله هاي سنگين براي صعود ديواره براه افتاديم و دوستان عزت برق لشكري و نور محمدي براي كمك تا زير كلاهك اول ديواره ما را همراهي نموده و سپس برگشتند و محمود محمدي و داوود عباسي هم تا زير ديواره ، ما را همراهي نمودند.

پس از صعود يخچال ساعت 7 صبح از زير ديواره سنگنوردي را صعود نموديم درابتدا ء يك قسمت 15 متري كه داخل آن هم كمي برف بود صعود شد. يك قسمت 20 متري و با استفاده از چند ميخ موجود در مسير و سپس يك قسمت 30 متري را صعود و به زير كلاهك اول مسير هاريروست (شكاف سمت چپ ديواره علم كوه ) رسيديم ، برق لشكري و نور محمدي كه در حمل كوله ها كمك ارزنده اي  كرده بودند به پايين ديواره برگشته  و از دور ناظر صعود ما بودند .

فریدون اسماعیل زاده (۲۵ سال بعد) یلی بود فریدون

نفراول (اسماعيل زاده ) كلاهك را صعود نمود . نفر دوم (اخضري ) كلاهك رابا كوله پشتي سنگيني كه خيلي خسته كننده بود (كوله پشتي دوم را با طناب كشيديم ) صعود و مسير را ادامه داده ، يك كلاهك را پشت سر گذاشته باز هم يك مسير سنگنوردي سخت ضمن اينكه بايد تمام ميخ هاي مسير را امتحان كرده و ميخ ها اكثراً شل شده بودند .آنها را محكم و بالا ميرفتيم و به زير تراورس رسيديم . ساعت 11 صبح و يك مسير برف و يخ كه روي گيره ها و ميخ ها را پوشانيده بود . اين مسير كه ظزف مدت  نيم ساعت قابل عبور بود حدود سه تا 4 ساعت وقت گرفت و در تمام مدت كه فريدون  در حال صعود بود من فقط منتظر در رفتن و سقوط او بودم ولي خوشبختانه مسير طي شد تا به هم رسيديم ، ساعت 5/3 بعد ازظهر كمي تنقلات خورديم و سپس مسير را من ادامه داده . سنگ و يخ و برف و بازهم مشكلات زيادي ، از ميخ و يخ هم نمي توانستيم استفاده نمائيم از بالاي تراورس مسير را مستقيم و سپس كمي به چپ و يك پاندوله كوچك و عبور ازيخ خطرناك : با كوله پشتي سنگين شامل وسائل خواب ، خوراك ، آب ، وسائل فني اضافي احتياطي ، مسير ها يخي و سنگها خيس بودند بايد با احتياط زياد صعود    مي كرديم ، در مسير طناب 7 ميل پوسيده و غير قابل استفاده وجود داشت و در بعضي از جاها كارگاههاي فرودكه توسط هاريروست تنظيم شده بود .

محمود محمدی و نعمت اخضری

يك قسمت 20 متري سخت صعود شد، يك كلاهك كوچك يك مسير سنگ و يخ خيلي مشكل كه امكان زدن ميخ هم بندرت وجود داشت و سپس به زير كلاهكي رسيديم كه در آنجا يك كلنگ دسته شكسته – ركاب ، كارابين و چند ميخ بجا مانده از صعود گروه ابر مرد و بعلت فرا رسيدن شب و عدم امكان ادامه  صعود مجبور شديم . شب را در آنجا در روي ركاب و با فاصله تا صبح بسر ببريم و بسختي ميتوانستيم از كوله ها چيزي براي خوردن بيرون بياوريم ، شب سختي را پس از تحمل روز سخت و خسته كننده همراه با كوله هاي سنگين و مسير پر برف و يخ گذرانديم و دوستان هم در روي تراس ، پناهگاه  علم چال نگران ما بودند و براي دلخوشي ما آتش روشن كرده بودند .

کلاهک بزرگ مسیر هاریروست

بالاخره صبح شد و ساعت 30/6 صبح از سينه زير كلاهك و بدون درگيري با كلاهك مسير را ميل به چپ صعود نموديم و اين مرحله را كه طي كرديم ديديم كه در آنجا جاي بهتري  براي شب ماني بود ، ابتدا يك مسير 15 متري كه در مسير آن يخ هم وجود داشت و همراه با سنگنوردي سخت بود يك تراورس حدود 10 متري و مشاهده كلاهك آخر ديواره رسيديم . منظره هاي اطراف مسير ديواره از جمله ديواره هاي شاخك – گرده آلمانيها قسمتهاي صاف ديواره و ديدن قسمتهاي ريزشي آخر ديواره و سنگهاي پوسته اي مانند بسيار زيبا و با عظمت بود . باز هم يك مسير 25 متري با سنگنوردي و با احتياط طي شد به يك صخره زرد رنگ كه روي آن ميخ كوبي شد رسيديم آنرا هم صعود نموديم و در بالاي آن كه آخرين قسمت ديواره بود به زير كلاهك آخر ديواره رسيديم كه در آنجا كارگاهي براي فرود توسط هاريروست زده شده بود (ساعت 10 صبح بود ) ما با مشورت و راهنمائي هاي آقاي بابائي كه تاكيد داشت از آخر ديواره فرود بيائيد و ما هم تصميم به فرود داشتيم و با استفاده از دو حلقه طناب بلند و با احتياط و با استفاده از كارگاههاي بسيار خوب شروع به فرود نموديم مسير كارگاههاي فرود 25 تا40 متر طول داشت و پس از تقريباً 12 مرحله فرود و مقداري سنگنوردي ساعت 5/2 بعد ازظهر به پايين ديواره رسيديم و دوستان هم تا بالاي يخچال در زير ديواره به استقبال  ما آمده بودند و بسيار خوشحال و خرسند ازيك همكاري صميمانه كه نتيجه آن اين بودكه كوهنوردان همدان دومين گروه موفق صعود ديواره علم كوه از مسير هارپردست بودند .

وقتي كه به پناهگاه  مخروبه وبهمن زده علم چال رسيديم خيلي گرسنه و تشنه بوديم و دوستان هر چه توانستند  ازما با غذاهاي متنوع و چاي پذيرائي تا خستگي را فراموش كرديم

ياد همه اين دوستان گرامي باد .

درسال 1354 دريك گروه 4 نفره متشكل از آقايان فريدون اسماعيل زاده - نعمت اخضري - جعفر همائي- حسن حليمي براي صعود  ديواره علم كوه ، از مسير فرانسويها عازم منطقه شده و آقايان اسماعيل زاده و اخضري اين مسير را صعود نمودند وهمزمان و چندروز  زودتر مسيرفرانسويها توسط كوهنوردان بسيار خوب و برجسته دانشكده فني به سر پرستي آقاي صفر يزدان پرست صعود شده  و براي اولين بار هم يك خانم (فاطمه خوشند)دراين گروه ، ديواره علم كوه را صعود نمود .

شرح تفصیلی صعود دیواره علم کوه توسط نعمت اخضری و فریدون اسماعیل زاده

شانزده   و 17 مرداد سال 53 13

امروز برای صعود دیواره به راه افتادیم کوله پشتی ها نسبتاً سنگین است لذا دو نفر از افراد گروه برای کمک به ما و صرفه جویی د رانرژی تا زیر کلاهک بزرگ دیواره  مارا همراهی کرده و در روی دیواره (تازیر کلاهک بزرگ مسیر هاریروست)یکی از کوله ها را حمل نمودند.

 ساعت 7 صبح یخچال را طی کرده و در زیر دیواره هستیم. قسمت اول یک شکاف 15 متری است که داخل ان را یخ گرفته و کمی  شیبش کمتر از 90 درجه است . صعود براحتی انجام شد بعد یک قسمت 20 متری باز هم نسبتاً ساده و بعد از آن یک تکه 30 متری که تا زیر کلاهک بزرگ دیواره کشیده شده و دو مرحله سنگنوردی مشکل دارد. ارتفاع کلاهک بزرگ تقریباً 35 متر است و میخ کوبی شده ( گویا توسط فرانسویها) و ما فقط یک میخ کوبیدیم سنگهای کلاهک خورد و ریزشی است و بعضی میخها مطمئن نیستند بنابراین تمام میخها را امتحان می کنیم مشکل کلاهک حمل کوله پشتی است. یک کوله را با طناب بالا می کشیم و کوله دوم توسط نفر دوم حمل می شود که خسته کننده است. دنباله مسیر سنگنوردی مشکل و دو کلاهک حدود پنج متر است که طناب ثابت و میخ دارد . اما طنابها پوسیده و قابل اطمینان نیست ساعت 5/11 بفاصله 25 متری تراورس می رسیم یکی از مشکل ترین قسمتهای صعود  مسیر رایخ پوشاند و شیب بزرگ نزدیک 90 درجه است. برف تازه روی یخ بلوری را گرفته  جا پا می کنیم (بوسیله چکش یخ) و آهسته و با احتیاط و قدم به قدم و با حساب کامل پیش می رویم چون یک اشتباه کوچک د رمحاسبه طریقه صعود یک قدم خطر پاندول شدن و شکستگی استخوان و عواقب بعدی آن در آن ارتفاع را دارد. این قسمت تقریباً 10 متر است بعد یک قسمت با سنگهای خیس پوشیده از یخ شروع می شود که صعود را مشکل می کند . گویا امسال دیواره علم کوه یکی از بدترین شرایط را داراست زیرا برف زیادی که در تمام منطقه موجود است در دیواره بصورت یخهای بلوری روی سنگها را پو.شانده و میخها و طناب ثابتهای قبلی را پنهان کرده. بطوریکه در چند قسمت از دیواره امکان هیچ گونه استفاده از آنها نیست و صعود هم بسیار مشکل و کند انجام میگیرد. به هر صورت این قسمت و کلاهک پنج متری بالای تراورس ساعت 15/3 به پایان می رسد. بعد از کلاهک نامبرده یک شکاف یخی به ارتفاع تقریبی 15 متر قرار دارد که زیاد مشکل نیست بعد از صعود آن کمی استراحت می کنیم  و تنقلات و آب می خوریم. ساعت 5/4 کار را دوباره شروع می کنیم . باز یکی از مسیرهای بسیار مشکل دیواره که با وجود اینکه میخ کوبی شده با سنگنوردی مشکل همراه است. واقعاً چه زحمتی برای این میخ کوبی های استادانه کشیده اند و چقدر نیرو مصرف کرده اند قسمت معروف به پاندوله در این قسمت است .    درمسیر طناب 5 میل (بعنوان طناب ثابت) وجود دارد که قابل اطمینان نیست و فقط مسیر را مشخص می کند. یک تکه بیست متری تمام می شود یک کلاهک کوچک که دنباله  آن قسمت سنگ و یخ مشکل قرار دارد و جای میخ نیز به ندرت یافت می شوداین قسمت با دفت و احتیاط قبل از غروب صعود می شود و به یاد گارهای صعود آقایان نجاح ، بابایی که عبارتند از یک کلنگ کوتاه و بالاتر از آن یک رکاب سه پله ای آبی رنگ که به یک میخ و کارابین آلمینیوم آویزان است میرسیم. ساعت نزدیک هشت است و جایی برای دراز کشیدن و یا نشستن به نظر نمی رسد پس باید به وسیله طناب به میخها آویزان شده و در حالیکه یخچال علم چال را در فاصله 500 متری زیر پای خود می بینی (شب مهتاب است) خوابیدالبته باید سعی کرد تکانها و صدای سنگهایی که از اطراف و بخصوص از بالای سر سقوط (ریزش) می کند و صدای مهیبی دارند ترا به فکر سقوط به آن ورطه پانصد متری نیندازد. انسان به هر صورت تاب می اورد.

یخچال علم چال به سوی دیواره علم

منتظر روشن شدن هوا بودیم . چون کار از آن گونه خواب آسوده تر است ، بعد از باز کردن خود و بیرون اوردن کت و شلوار پر ( که در ان موقعیت کاری دشوار است و طولانی ) و جمع و جور کردن وسائل ساعت 5/6 صبح صعود را شروع کردیم . یک سینه 15 متری میخ کوبی شده که اواخرش سنگنوردی سختی دارد و بعد یک تراورس ده متری که از آنجا سنگ آخر دیواره نمایان است و در واقع چیزی به پایان دیواره باقی نمانده از این جا شاخک شرقی علم بسیارزیبا است بعضی قسمتها پوسته مانند و ریزشی است . یک قسمت 25 متری با شیب تقریبی 40 درجه به آسانی اما با احتیاط صعود شد و به یک صخره زرد رنگ میخکوبی شده رسیدیم که حدوداً دواز ده متر ارتفاع داشت و بعد از صعود آن یک شکاف پوشیده از برف که در کنار ه راست آن یک کارگاه فرود بسته شده بود (آخرین کارگاه فرود هاریروست )و یک کارابین آهنی زنگ زده داشت صعود شد حالا درست در زیر یک کلاهک به ارتفاع 5/2 متر و بعد از آن سنگ آخر دیواره هستیم که ازآنجا برمیگردیم زیرا بعد از این سنگ قسمت ریزشی دیواره آغاز می گردد که صعود آن با خطر پیش بینی شده و دست و پا بسته در اختیار مرگ بودن توأم است.

نعمت اخضری

ساعت 10 صبح فرود را شروع می کنیم. محلهای فرود را هاریروست تنظیم کرده و کارگاه بسته و همه مطمئن باقی مانده. فقط باید گره طنابها را عوض کرد هر فرود را تقریباً بیست و پنج متر است . بعد از فرود نفر اول طناب را امتحان می کند که آیا به راحتی کشیده می شود یا نه ساعت 5/2 بعدازظهر دیواره را تمام کرده روی یخچال هستیم.

عزت برق لشگری

برخی مطالب قابل توجه :

1- نیمه اول دیواره تراورس بوسیله فرانسویها میخکوبی شده و زیاد میخ دارد و همه میخها خارجی است و قابل استفاده .

2- قسمت دوم دیواره توسط آقایان نجاح و بابایی و هاریروست میخ کوبی شده و میخهای صعود گویا تماماً توسط مرحوم نجاح و بابایی کوبیده شده و اغلب ایرانیست و در فاصله های زیاد کوبیده شده . میخهای کارگاههای فرود را هاریروست کوبیده (هر کارگاه سه میخ دارد و یک الی سه گرده طناب)

3- کار اصلی روی این مسیر توسط سه گروه فرانسویها ، هاریروست و ابرمرد انجام شده و صعود به مقدار خیلی زیاد مدیون زحمات و استاد ی آنهاست و می توان گفت سرعت صعود بسیار کند تر می شد اگر می خواستیم برای اولین بار صعود کنیم.

                                       گزارش دست خط فریدون اسماعیل زاده

 شرح شروع  صعود مسیر فرانسویها دیواره علم کوه مرداد1354

روز چهارشنبه 15 مرداد : ساعت 6 صبح براي صعود ديواره براه افتاديم يكي از كوهنوردان دانشكده فني هم بعنوان نفر وسط همراه ما شد . قبل ازما هم يك گروه سه نفره از دانشكده فني جلو رفته بودند . ساعت 7 صبح زير ديواره و ساعت 9 صبح زير كلاهك بزرگ بوديم مسير برخلاف سال گذشته راحت تر بود و از برف و يخ هم خبري نبود ما بايد با گروه اول فاصله مي گرفتيم كه با هم قاطي نشويم و كمي وقت هدر       مي رفت پس از طي مسير كلاهك حدود 25 متر ، يك مسير 10 متري يك مسير 45 متري وباز هم يك مسير 45 متري همراه با سنگنورديهاي مشكل عبور ازيك كلاهك كوچك و بالاخره ساعت 2 بعداز ظهر در تاقچه تراورس بوديم . پس از صرف كمي تنقلات مسير پاندوله تراورس را عبور كرديم .مجبور بوديم كمي كند حركت كنيم و پس از طي مسيرهاي تراورس ساعت 30/7 بعد ازظهر آخر تراورس بوديم در حاليكه ريزش سنگ زيادي را دربالاي سر داشتيم و شايد از زير پاي گروه جلوئي بود. شب را بيواك كرده و صبح روز بعد مسير را ادامه داده . ابتدا بطرف شكاف سمت راست تراروس نموده يك مسير 30 متري و سپس يك مسير 45 متري متر با دقت و احتياط و درسمت چپ داخل شكاف از يك سينه صاف كه داراي ميخ هاي مناسبي ولي با فاصله زياد صعود نموده . پس از تقريباً طي سه  طول طناب به آخر ديواره و منطقه      ريزشي ها رسيد. منطقه ريزشي ها را كه يك ميخ هم در مسير داشت صعود نموده و بالاخره ساعت 5/2 بعد ازظهر روي قله علم كوه بوديم و دوست ما آقاي همائي روي قله منتظر ما بود و سپس از مسير دره خرسال به علم چال برگشتيم .